My Final Farewell
(translation by Atty James Lobedica)
Manamilit na ako kanimo, nasod kong linudhan,
Perlas sa sidlakan, nga nawagtangan sa Paraiso,
Sa dakong kalipay, akong kinabuhi ihalad ko kanimo
Ug kon kini mas lantip pa, mas bag-o, ug mas maayo
Walay pupanuko, ako gihapon’g itugyan ang tanan diha kanimo.
Sa kayutaan, sa panggubatan, ang pakigbatok nag-alintabo
Adunay wala batia ug sakit, mibuhis sa ilang kinabuhi’ng walay pupanuko
Wala’y pupanumbaling: kon sila sa tanaman ug kabulakan mosangko;
Sa mga damba, sa dagkong wanang, sa pakig-away sila mangaigo,
Susama ra kining tanan, kon maoy gipangayo sa nasod ug sa ilang pamuyo.
Sa akong kamatayon, pagahikit-an ko ang pasunding sa banagbanag
Ug ipahibalo ang pag-abot sa adlaw human sa masulob-ong kagabhion;
Kon nanginahanglan ka’g bulok, ipatina ug ipadan-ag sa sayong kabuntagon,
Hala gamita ang giula kong dugo, ug kini isabwag sa tukmang panahon,
Dayandayani kini sa amag nga magpakita sa paghulma sa kahayag nga paabotonon!
Akong damgo, ang akong pagpakabuhi ug pagbati
Nag-agungoy, ang akong kalag, andam nang ibugti
Pakatam-ison ko ang paghalad kanimo niini
Itugyan ko ang akong pangandoy ug kinabuhi
Dad-on sa halawom kong katulogon’g walay pagpauli
Kon moabot ang adlaw’ng motubo ibabaw sa akong lubnganan,
Ang usa ka mapahiubsanong bulak, kini motuybo sa kalibonan,
Mosapigad kini sa akong mga ngabil, hasta akong kalag mahagkan
Mabati ko’ng modapat sa akong kilay sa mabugnawong pahulayanan
Ang kalumoy sa pagdapat sa imong kainit nga daw gininhawang gamhanan.
Tugoti’ng magdungaw ang bulan, mobanwag kanako sa iyang kahumok ug kamingaw
Tugoti ang pagkuyanap sa kaadlawon aron makabusikad sa iyang ginagmay’ng sulaw
Tugoti ang huyohoy sa hangin nga nagdala ug kasub-anan’ng mokatap sa ibabaw,
Ug kon ugaling man, makita ang usa ka langgam nga mobatog sa krus
Pasagdi kining makapabati sa mananoy’ng awit nga makabisibis ug kalinaw
Pasagdi ang haring adlaw nga mamupo sa mga hamog ug sa kahanginan ipatunaw
Ug didto sa putli nga kalangitan, maghambin kini sa akong protesta’ng giuhaw,
Tugoti nga mahatagan ang akong kalag ug kusog aron maabot sa taas nga panaw
Uban sa mga pag-ampo ug pangaliya nga unta ipaitaas, sa gabii’ng mabugnaw,
Aron makab-otan ta ang kalingkawasan sa nasod, ug uban sa Ginoo ako makapahulay.
Iampo ta ang mga dinaogdaug nga nangamatay,
Sa ilang dili masukod nga kasakit ug pag-antos,
Sa mga inahan nga nag-antos sa kapait ug naghilak
Alang sa mga biyuda ug mga ilong tuwapos, nga gipaantos
Ug maangkon unta nilang tanan katagbawan sa katapusan,
Ug kon mohabol na ang kangingit sa akong lubnganan
Diin ang mga patay lamang ang magtukaw ug mag-uban
Ayaw gayud ug padala sa lawom nga tanghaga niining tanan
Kon mabati mo ang masulob-ong duyog sa palibot
Akong pinalanggang nasod, itugyan ko kanimo kining awit.
Kon moabot na ang panaho’ng ako makalimtan
Diin mawala na ang krus ug bato’ng timailhan sa lubnganan
Tugoti na lang ang pala, ug piko nga mosuling ug kamo giyahan
Aron kini mopakatag sa akong abo, mopakatap sa nahimutangan
Hangtod mapadpad, mawala kining tanan, madala sa kahanginan.
Unya kon motanday na ang kalimot sa panumdoman,
Diin dad-on na ako ngadto sa kapatagan, ug dagkong hawan
Mogitib ngadto sa kapunawpunawan ug kahanginan
Inyong makita ang mga bulok, kahayag ug mabati ang masulob-ong awit
Nga magpabati pag-usab sa akong hugot nga pagtuo.
Akong yutang natawhan, akong kagul-anan, kanimo akong ipahulam
Pinalangga’ng Pilipinas, manamilit nako kanimo sa kataposan,
Akong itugyan kanimo ang akong mga ginikanan ug mga kaigsoonan
Mopanaw na ako ngadto sa yuta nga walay ulipon ug mangulipon ang tugotan
Sa lugar diin ang hugot nga pagtuo sa kagawasan dili mapatay, uban sa Ginoo natong tanan.
Panamilit alang kaninyong tanan, gikan kanako ug sa akong kalag
Mga kahigalaan nga gikuhaan ug kabalayan, mga gipanamastasan
Magpasalamat kita nga ako mopahulay na human sa makaluyang adlaw
Panamilit na alang kaninyong tanan, alang sa akong mga suod
Mga pinalangga’ng mga linalang, manamilit na ako aron mopahulay!